حسابداری پروسه‌ای است که افراد مختلف موظف هستند هر کدام بخشی از آن را بر عهده بگیرند تا بتوانند یک شرکت یا یک مجموعه را از لحاظ مالی به درستی مدیریت کنند. یکی از انواع حسابداری، حسابداری پیمانکاری است!
شاید خیلی از شما در این زمینه اطلاعات نداشته باشید و ندانید که دقیقاً حسابدار پیمانکاری چه وظایفی بر عهده دارد. در واقع زمانی که یک پروژه پیمانکاری انجام می‌شود، باید فردی باشد که هزینه‌ها را برآورد کند و از قبل برای آنها برنامه‌ریزی داشته باشد.
از طرفی باید بین کارفرما و پیمانکار تعهداتی را قید کند که در طول اجرای کار هیچ کدام از آنها سرپیچی نداشته باشند و کار کاملاً قانونی پیش برود. در این بخش تصمیم گرفتیم که راجع به این موضوع اطلاعات کافی را در اختیارتان بگذاریم تا بدانید که وظایف این نوع حسابدار دقیقاً چیست.
حسابداری پیمانکاری چیست؟
حسابداری پیمانکاری، شاخه‌ای از حسابداری است که به ثبت، گزارش و پیگیری معاملات مرتبط با پروژه‌های پیمانکاری می‌پردازد. این شامل رصد هزینه‌ها، درآمدها و پیشرفت پروژهها است. هدف اصلی حسابداری پیمانکاری، تهیه گزارش‌های قانونی، تهیه گزارش درآمد، هزینه و سود پروژه و ثبت اطلاعات مالی مربوط به صورت‌حساب‌ها است.
بیشتر بخوانید: صورت مالی حسابداری | آشنایی با انواع و اهمیت آن
سیستم اطلاعات حسابداری در شرکت‌های پیمانکاری، به عنوان بخش مهمی از این سیستم، اطلاعات مالی متنوعی را در اختیار کاربران این اطلاعات، به خصوص مدیران سازمان قرار می‌دهد. البته ناگفته نماند که این اطلاعات باید دارای ویژگی‌های خاصی باشند تا بتوانند در فرآیند تصمیم‌گیری مورد استفاده قرار گیرند.
وظایف حسابدار پیمانکاری چیست؟
فردی که حسابدار پیمانکاری است این وظیفه را دارد که هزینه‌های مستقیم، غیر مستقیم و نامرتبط را دسته‌بندی کند که بالاتر به آن اشاره شد. این مهمترین وظیفه اصلی است و باعث می‌شود کل کار نظم پیدا کند و همه بدانند که وضعیت امور مالی چگونه است و چطور باید آن را بهتر مدیریت کنند.
هزینه‌هایی که شامل مواد اولیه، بیمه کارگر، دستمزد و غیره می‌شود که آنها را به عنوان هزینه مستقیم هم می‌شناسد. مخارج زیادی هستند که در دسته‌بندی هزینه‌های غیرمستقیم قرار می‌گیرند.
هزینه‌های مربوط به تعمیر نور و روشنایی، ایجاد سرما و گرمای مناسب در محیط شرکت، خرید وسایل اداری و پاداش کارگران در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند که به آنها هزینه غیر مستقیم گفته می‌شود.
البته این فقط یکی از وظایف حسابدار است. در کنار آن باید در حسابداری پیمانکاری مبحث بیمه هم مد نظر قرار داده شود. یعنی زمانی که یک پروژه پیمانکاری انجام می‌شود، باید بیمه‌های مختلف مورد استفاده قرار بگیرد.
حسابدار باید بتواند تمامی مراحل مربوط به تشکیل پرونده که به بیمه پیمانکاری مرتبط می‌شود را انجام دهد. قوانینی که در حسابداری پیمانکاری وجود دارد، به گونه‌ای است که می‌تواند پاسخگوی نیاز کارفرما و پیمانکار باشد و هزینه‌ها را با توجه به حجم و طول زمانی که پروژهها را حساب کتاب می‌کنند؛ برای افراد برآورد کنند.
کارفرما می‌تواند بودجه مشخصی را برای انجام کارهای مختلف در نظر بگیرد. حسابدار هم ارتباط بین این دو مورد را به خوبی شناسایی کرده و متوجه خروجی حسابداری می‌شود. در نتیجه یک گزارش کامل از مخارج سود زیان و هزینه‌ها خواهد داشت. (شما میتوانید برای اطلاعات بیشتر مقاله محاسبه سود و زیان در حسابداری را مطالعه کنید.)
از دیگر وظایف حسابدار باید به تنظیم صورت مالی اشاره کرد. این یکی از مهمترین وظایف حسابدار پیمانکاری است. در واقع باید صورت مالی که شامل گزارش‌هایی می‌شود را مشخص کرده باشد. از این طریق می‌توانند مشخص کنند که آیا شرکت می‌تواند در وضعیت مورد نظر پیش برود یا باید تغییراتی در مبحث مالی به وجود بیاید.
صورت وضعیت باعث می‌شود که هم پیمانکار و هم کارفرما بتوانند متوجه اشتباهات شوند که معمولاً چهار عملکرد تنظیم صورت وضعیت، تهیه صورت گردش نقدینگی، تنظیم صورت مالی و تهیه صورت سود و زیان در این گزارشات انجام خواهد شد.
زمانی که صحبت از تنظیم صورت وضعیت می‌شود، به این معناست که هر دو طرف قرارداد باید توافق داشته باشند که به صورت دوره‌ای صورت وضعیت را ارائه دهند.
این دوره می‌تواند سالانه هم باشد؛ یعنی هر سال یک بار این کار را انجام دهند که بستگی به پیشرفت کار دارد و می‌تواند این بازه زمانی را مشخص کند.
به طور کل وظایفی که یک حسابدار پیمانکاری بر عهده می‌گیرد، به صورت خلاصه شامل موارد زیر می‌شود:
- ثبت هزینه‌ها
- تفکیک پروژه‌های مختلف با توجه به هزینه آنها
- ثبت دفاتر قانونی مربوط به پیمانکاری
- ثبت اسناد تنخواه
- طراحی کدینگ مربوط به حساب‌ها
- ثبت پیش دریافت‌ها
- انتخاب روش درست حسابداری
- ثبت ضمانتنامههای پرداختی و دریافتی
نرم‌افزار حسابدار پیمانکاری
این روزها در مورد حسابدار پیمانکاری بیشتر صحبت می‌شود و به خاطر اینکه کارها خیلی سریع‌تر پیش برود، نرم‌افزارهایی هم برای آنها طراحی شده است. این نرم‌افزارها کمک می‌کنند تا حسابدار از مشغله‌هایش کم کند و دقت کار هم افزایش یابد!.
اگر شما بتوانید بعنوان یک کارفرما نرم‌افزار مناسبی را انتخاب کنید، حجم کاری حسابدار هم تا حد زیادی کم می‌شود و همین راندمان کاری را بالا می‌برد. نرم‌افزار مناسب یعنی نرم‌افزاری که بتواند مناقصه و هزینه‌های شرکت را به طور کامل به ثبت برساند، ضمانتنامههای پرداختی را مشخص کرده و دریافتی برای شرکت را تعیین کند که همه این‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا یک شرکت پیمانکاری را به خوبی مدیریت کنید.
همچنین برای مدیریت فرآیند تنخواه‌گردانی نیاز به تهیه یک نرم‌افزار مکمل نرم‌افزار حسابداری اصلی است که نرم‌افزار تنخواه‌گردان با استفاده از اتوماسیون کردن فرآیند تنخواه‌گردانی در پروژهها می‌تواند شما را به خوبی یاری کند. علاوه بر این نرم‌افزار تنخواه‌گردان امکان اتصال به نرم‌افزار حسابداری دلخواه شما را دارد که باعث می‌شود سرعت ثبت اطلاعات در نهایت سرعت و دقت باشد.
ارکان اصلی حسابداری پیمانکاری
حسابدار پیمانکاری یک سری شاخه‌ها، ارکان و اصطلاحات اصلی دارد و زمانی که وارد این حوزه می‌شوید، باید آنها را بشناسید تا بتوانید کارتان را اصولی‌تر پیش ببرید که شامل موارد زیر هستند:
قرارداد
قرارداد در حسابداری پیمانکاری توافقی بین کارفرما و پیمانکار است که ریشه آن تعهد و التزام برای طرفین می‌باشد.
کارفرما
کارفرما شخص حقیقی یا حقوقی است که قرار است اجرای پروژه را در دست بگیرد و منابع مالی هم باید توسط او تامین شود.
پیمانکار
پیمانکار یک شخص حقوقی یا حقیقی است و مسئولیت او این است که عملیات را به خوبی به اجرا در بیاورد و طرف دیگر هم باید آن را امضا کند. یعنی هر دو باید در این زمینه توافق داشته باشند.
شاخص
در حسابداری پیمانکاری شاخص به عددی گفته می‌شود که قیمت را در هر دوره بر اساس دوره پایه به صورت درصدی مشخص می‌کنند.
ناظر مقیم
ناظر مقیم فردی است که کارفرما به صورت کتبی او را به پیمانکار معرفی می‌کند.
ویژگی‌های پیمانکاری حسابداری
ویژگی‌های مختلفی در پیمانکاری حسابداری وجود دارد که باعث می‌شود شما بتوانید این رشته را بهتر بشناسید و در مورد زوایای مختلف آن اطلاعات زیادی به دست بیاورید که این ویژگی‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- انعقاد قرارداد پیمانکاری را بعد از انجام مناقصه انجام می‌دهند. یعنی زمانی که توافق قیمت با پیمانکار به طور کامل انجام شد و همه چیز به طور قانونی پیش رفت، قرارداد پیمانکاری را می بندند. هر کدام از قراردادها باید یک منابع مالی مشخص داشته باشد.
- قرارداد پیمانکاری زمانی به اجرا در می‌آید که حتماً همراه با آن اجرای طرح را به پیمانکار هم واگذار کرده باشند.
- تمامی فعالیت‌هایی که در پیمانکاری انجام می‌شود، به عنوان فعالیت‌های تولیدی شناخته می‌شود؛ البته مکانی که مربوط به اجرای آنهاست و لزوماً داخل کارخانه اتفاق نمی‌افتد و کارفرما باید محل آن را مشخص کرده باشد.
- مبلغی که در قرارداد مشخص می‌کنند، در طول انجام و اجرای طرح باید به صورت تدریجی به پیمانکار پرداخت شود که حسابدار از قبل صورت وضعیت آن را مشخص کرده است.
- تمامی مخارجی که انجام می‌شود، باید توسط پیمانکار پرداخت گردد.
- تمامی امور و تدارکاتی هم که صورت می‌گیرد، باید توسط کارفرما مدیریت شود که همه آنها را داخل قرارداد حسابداری پیمانکاری قید می‌کنند.
جمع‌بندی
حسابدار پیمانکاری یکی از شاخه‌هایی است که در شرکت‌های مختلف خیلی مورد توجه قرار می‌گیرد. شرکت‌های پیمانکاری حتماً باید حسابدار مشخصی برای این موضوع داشته باشند.
به خاطر همین وظایف او هم باید از قبل مشخص شود. وظایفی که بیشتر مربوط به هزینه‌های صرف شده برای امور پیمانکاری است که البته زیرشاخه‌های زیادی را شامل می‌شود.
به خاطر همین خیلی‌ها برای اینکه کارشان را سرعت ببخشند و دقت را بالا ببرند و از مشغله کاری حسابدار کم کنند، حتماً به سراغ نرم‌افزارها می‌روند که یکی از این نرم‌افزارها برای مدیریت فرآیند تنخواه‌گردانی شرکت‌های پیمانکاری نرم‌افزار تنخواه‌گردان می‌باشد و در این مقاله به طور کامل راجع به وظایف آنها برایتان توضیح دادیم.
برخی از سوالات متداول
در این بخش به تعدادی از سوالات رایج در مورد حسابدار پیمانکاری پاسخ داده خواهد شد.
حسابداری پیمانکاری چیست؟
حسابداری پیمانکاری یک قرارداد بین کارفرما و پیمانکار است که وظایف آنها را به طور مشخص تعیین می‌کند.
آیا ثبت امور تنخواه هم توسط حسابدار پیمانکار انجام می‌شود؟
بله. این یکی از مهمترین وظایف حسابدار است که وضعیت مالی تنخواه را به درستی به ثبت برساند.
شاخص‌ترین وظیفه حسابدار پیمانکار چیست؟
شاخص‌ترین وظیفه‌اش است که هزینه‌ها را به ثبت برساند و آنها را بر اساس گروه‌های یکسان دسته‌بندی کند تا نظم امور مالی باعث افزایش دقت شود.
