حسابرسی فرآیندی است که طی آن صحت و دقت اطلاعات مالی یک شرکت توسط یک شخص یا سازمان مستقل بررسی می‌شود. این عملیات به منظور اطمینان از اینکه گزارش‌های مالی شرکت؛ منعکس‌کننده واقعیت‌های مالی آن بوده و بدون هیچ گونه تحریف یا خطای عمدی تهیه شده‌اند، انجام می‌گیرد.
حسابرسی به سهامداران، سرمایه‌گذاران و طرف‌های ذی‌نفع اطمینان می‌دهد که می‌توانند بر اساس اطلاعات موجود، تصمیمات مالی آگاهانه‌ای اتخاذ کنند.
تعریف حسابرسی چیست
همانطور که در مقدمه هم گفته شد؛ حسابرسی به فرآیند دقیق و منظمی اطلاق می‌شود که طی آن، یک حسابرس مستقل اقدام به بررسی و تأیید صحت گزارش ها و اظهارات مالی یک شرکت می‌کند. شما میتوانید درباره گزارش مالی چیست بیشتر بخوانید.
هدف از این بررسی، اطمینان از این است که اطلاعات مالی بدون هیچ گونه تحریف یا خطای جدی ارائه شده و می‌توانند به عنوان مبنایی قابل اعتماد برای تصمیم‌گیری های مدیریتی، سرمایه‌گذاری و سایر مقاصد تجاری به کار روند.
حسابرسی شرکت نه تنها به شفافیت مالی کمک می‌کند، بلکه با افزایش اعتماد عمومی، به بهبود روابط با سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان نیز منجر می‌شود.
انواع حسابرسی
حسابرسی شرکت به چند دسته اصلی تقسیم می‌شود که هر کدام اهداف و رویکردهای متفاوتی دارند که در ادامه هر کدام را نام برده و توضیحاتی ارائه شده است:
- حسابرسی داخلی: حسابرسی داخلی، که به انگلیسی Internal Audit نامیده می‌شود، فرآیندی است که در آن امور مالی یک سازمان توسط افرادی با تخصص در حسابرسی بررسی و تأیید می‌شود. این فرآیند شامل بررسی دقیق تراکنش‌های مالی، از زمان انجام معامله تا ثبت آن در ترازنامه و حساب‌ها، می‌باشد. حسابرسان داخلی به عنوان فیلتری برای شناسایی و جلوگیری از خطاها و تقلب‌های احتمالی عمل می‌کنند و به مدیریت کمک کرده تا از دقت و صحت اطلاعات مالی اطمینان حاصل کند. درباره ترازنامه مالیاتی و اهمیت آن بیشتر بدانید.
- حسابرسی خارجی: حسابرسی خارجی یا External Audit، فرآیندی است که توسط حسابرسان مستقل و بی‌طرف انجام می‌شود تا اطمینان حاصل کنند که صورت‌های مالی یک شرکت دقیق و بدون تقلب هستند. این نوع حسابرسی به وسیله اشخاص یا سازمان‌هایی انجام می‌گیرد که هیچ ارتباط مستقیمی با شرکت مورد حسابرسی ندارند و به همین دلیل، نتایج آن می‌تواند برای سهامداران، سرمایه‌گذاران، بانک‌ها و سایر ذینفعان اعتبار بیشتری داشته باشد. حسابرسان خارجی باید از استانداردهای حسابرسی عمومی پذیرفته شده (GAAS) پیروی کنند و گزارش‌های خود را بر اساس این استانداردها تهیه می‌کنند.
- حسابرسی مالیاتی: حسابرسی مالیاتی یا Tax Audit، به بررسی درآمدها، هزینه‌ها، و تراکنش‌های مالی می‌پردازد و مطابقت آن‌ها با قوانین و مقررات مالیاتی را تأیید می‌کند. هدف از انجام حسابرسی مالیاتی، تعیین دقیق مالیات بر درآمد شرکت‌ها و اطمینان از رعایت کامل استانداردهای مالیاتی است.
- حسابرسی عملیاتی: حسابرسی عملیاتی یا Operational Audit نامیده می‌شود، فرآیندی است که در آن کارایی، اثربخشی، و صرفه‌جویی اقتصادی عملیات یک سازمان ارزیابی می‌شود. این نوع حسابرسی به بررسی فرآیندها و رویه‌های جاری یک شرکت می‌پردازد. هدف از انجام حسابرسی عملیاتی، افزایش کارآمدی و بهینه‌سازی فرآیند های سازمانی است تا از این طریق، عملکرد شرکت بهبود یابد و فرصت‌های جدید برای پیشرفت ایجاد شود.
- حسابرسی انطباق: حسابرسی انطباق یا Compliance Audit نامیده می‌شود، فرآیندی است که در آن سیاست‌ها و رویه‌های یک سازمان بررسی می‌شوند تا مشخص شود آیا با استانداردهای داخلی و خارجی، قوانین و مقررات مطابقت دارند یا خیر. این نوع حسابرسی توسط حسابرسان مستقل انجام می‌شود و به ارزیابی اینکه آیا سازمان‌ها از مقررات دولتی پیروی می‌کنند یا نه، می‌پردازد. هدف از انجام حسابرسی انطباق، تضمین این است که سازمان‌ها در تمامی عملیات خود، از جمله مالی و اداری، به قوانین و مقررات مربوطه پایبند هستند.
هر نوع از حسابرسی به شرکت‌ها کمک می‌کند تا از دقت اطلاعات مالی خود اطمینان حاصل کنند و به بهبود شفافیت و اعتماد سهامداران و سایر ذینفعان منجر می‌شود.
بیشتر بخوانید: هدف و کاربرد استانداردهای حسابداری به زبان ساده
حسابرسی شرکت چیست
حسابرسی شرکت فرآیندی حیاتی است که در آن یک حسابرس مستقل، گزارش‌های مالی شرکت را مورد بررسی قرار می‌دهد تا از صحت، دقت و انطباق آن‌ها با استانداردهای حسابداری و مقررات قانونی اطمینان حاصل کند.
این فرآیند به تأیید اعتبار اطلاعات مالی کمک کرده و اطمینان می‌دهد که سهامداران، سرمایه‌گذاران، و طرف‌های ذی‌نفع دیگر می‌توانند بر اساس اطلاعاتی قابل اعتماد و شفاف، تصمیم‌گیری کنند.
حسابرسی نقش مهمی در پیشگیری از تقلب و خطاهای مالی دارد و به حفظ اعتماد عمومی به سلامت مالی شرکت کمک می‌کند.
مدارک لازم برای حسابرسی شرکت
برای انجام حسابرسی شرکت، مجموعه‌ای از مدارک مورد نیاز است که باید به حسابرس ارائه شوند. این مدارک شامل موارد زیر هستند:
- اسناد معتبر رسمی و غیر رسمی: این دسته از اسناد شامل فاکتورهای خرید و فروش، قراردادهای شرکت، قبوض و حواله‌های انبار، رسیدهای صادر شده، و صورت‌جلسات مجامع عمومی می‌شوند.
- اظهارات اشخاص ثالث: گاهی اوقات، حسابرسان برای تأیید اطلاعات مالی، به اظهارات کارکنان رسمی یا غیر رسمی مثل مسئولان و مدیران ارشد شرکت نیز تکیه می‌کنند.
- مشاهدات عینی: حسابرسان ممکن است از مشاهدات عینی خود برای بررسی دارایی‌های مشهود شرکت مانند فروشگاه‌ها و انبارها استفاده کنند تا مطمئن شوند که اسناد موجود با واقعیت‌ها تطابق دارند.
- سایر مدارک: شامل محاسبات حسابرسی، تکنیک‌های حسابرسی، شمارش بازرس عینی، سند رسمی، محاسبه مجدد، تطبیق اطلاعات مربوط به یکدیگر، رسیدگی به دفاتر و مدارک معین و مشاهدات و ملاحظات.
این مدارک به حسابرس اجازه می‌دهند تا یک تصویر دقیق و جامع از وضعیت مالی شرکت به دست آورده و اطمینان حاصل کند که گزارش‌های مالی بدون هیچ‌گونه تحریف یا خطای عمدی تهیه شده‌اند.
ارائه این مدارک در فرآیند حسابرسی به شفافیت مالی کمک کرده و به حفظ اعتماد سهامداران و سایر ذینفعان منجر می‌شود.
اهمیت حسابرسی شرکت
حسابرسی شرکت از جنبه‌های حیاتی مدیریت مالی است که اهمیت آن را در دوام و موفقیت یک کسب و کار نمی‌توان نادیده گرفت. این فرآیند نه تنها به تأیید صحت گزارش‌های مالی کمک می‌کند، بلکه به عنوان یک ابزار کنترلی عمل می‌کند که از سلامت مالی شرکت و رعایت قوانین و مقررات مربوطه اطمینان حاصل می‌کند.
شما میتوانید برای آگاهی از انواع حسابداری مقاله آشنایی با انواع حسابداری شرکت ها را مطالعه کنید.
اولین و مهم‌ترین اهمیت حسابرسی، افزایش شفافیت مالی است. حسابرسی به ذینفعان اطمینان می‌دهد که اطلاعات مالی شرکت دقیق و قابل اعتماد هستند. این امر به سهامداران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات مالی خود را بر اساس داده‌های صحیح و به‌روز شده اتخاذ کنند.
دومین اهمیت، پیشگیری از تقلب و خطاهای مالی است. حسابرسی می‌تواند نقاط ضعف احتمالی در سیستم‌های حسابداری و کنترل‌های داخلی را شناسایی کرده و پیشنهاداتی برای بهبود ارائه دهد. این امر به کاهش ریسک تقلب و اشتباهاتی که می‌تواند به شهرت و موقعیت مالی شرکت آسیب برساند، کمک می‌کند.
سومین اهمیت، انطباق با قوانین و مقررات است. حسابرسی اطمینان می‌دهد که شرکت‌ها تمامی الزامات قانونی و مالیاتی را رعایت کرده‌اند. این امر به جلوگیری از جرائم مالیاتی و سایر مشکلات قانونی کمک می‌کند.
در نهایت، حسابرسی به افزایش اعتماد عمومی منجر می‌شود. وقتی شرکتی از حسابرسی‌های منظم و شفاف برخوردار باشد، اعتماد سهامداران، مشتریان، تأمین‌کنندگان و سایر ذینفعان افزایش می‌یابد. این اعتماد می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های بیشتر و ایجاد فرصت‌های تجاری جدید منجر شود.
بنابراین، حسابرسی شرکت نه تنها یک الزام قانونی است، بلکه به عنوان یک اصل مدیریتی کلیدی عمل می‌کند که به تضمین سلامت و پایداری مالی کسب‌وکار کمک می‌کند و باید به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از استراتژی‌های توسعه‌ای شرکت در نظر گرفته شود.
مراحل حسابرسی شرکت
مراحل حسابرسی شرکت به صورت گام به گام به شرح زیر است:
- تشکیل پرونده حسابرسی: در ابتدا، حسابرس باید پرونده‌های جاری و دائم را تشکیل دهد. پرونده جاری شامل اسناد و مدارک مربوط به سال مالی جاری و پرونده دائم شامل اطلاعاتی است که برای سال‌های متمادی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- اخذ تراز آزمایشی: حسابرس باید تراز آزمایشی را از شرکت دریافت کند تا بتواند مانده‌های حساب‌ها را بررسی کند و اطمینان حاصل نماید که تمامی معاملات به درستی ثبت شده‌اند.
- تهیه کاربرگ های اصلی: برای هر سرفصل حسابداری، کاربرگ‌های اصلی تهیه می‌شود که شامل جزئیات تراکنش‌ها و تطابق با مدارک می‌باشد.
- ارسال تاییدیه‌های حسابرسی: حسابرس باید تاییدیه‌های لازم را از بانک‌ها و سایر طرف‌های ذی‌ربط دریافت کند تا از صحت اطلاعات مالی اطمینان حاصل شود.
- رسیدگی به حساب‌های مختلف: حسابرس باید به حساب‌های نقدی، مطالبات، دارایی‌های نامشهود، سرمایه‌گذاری‌ها، مالیات، تسهیلات مالی و فروش و درآمدها رسیدگی کند.
- بررسی یادداشت های پیوست: حسابرس باید یادداشت‌های پیوست به صورت‌های مالی را مورد بررسی قرار دهد تا از انطباق کامل آن‌ها با استانداردهای حسابداری اطمینان حاصل کند.
این مراحل به حسابرس کمک می‌کنند تا یک تصویر دقیق و جامع از وضعیت مالی شرکت به دست آورده و در نهایت گزارش حسابرسی را تهیه کند که می‌تواند به عنوان مبنایی برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و سرمایه‌گذاری استفاده شود.
جمع‌بندی
حسابرسی شرکت یک اقدام حیاتی است که به تضمین صحت و شفافیت اطلاعات مالی کمک می‌کند. این فرآیند نه تنها به افزایش اعتماد سهامداران و سرمایه‌گذاران منجر می‌شود، بلکه به شرکت‌ها کمک می‌کند تا از رعایت قوانین و مقررات مالی و مالیاتی اطمینان حاصل کنند.
حسابرسی به عنوان یک ابزار کنترلی، نقاط ضعف احتمالی را شناسایی کرده و پیشنهاداتی برای بهبود ارائه می‌دهد، که در نهایت به سلامت و پایداری مالی شرکت کمک خواهد کرد.
